W 1985 roku, podczas rozmowy ze swoim serdecznym przyjacielem, ryskim architektem Janisem Pipursem stwierdził, że chciałby mieć jakąś szczególną pamiątkę z pobytu w Rydze. Janis po krótkim namyśle zaproponował, by odwiedzili małżeństwo wykładowców Łotewskiej Akademii Sztuk Pięknych, z którymi on i Lielda serdecznie się przyjaźnią. Państwo Bumanis zaprosili ich do siebie, do pracowni na ryskim Starym Mieście. Podczas miłego spotkania dowiedział się, że Aija, pani domu, często wystawia swoje prace za granicą. Ostatnio miała duży wernisaż w Japonii.
Umówili się, że treść obrazu będzie niespodzianką i namaluje go Arvids Bumanis. Niespodzianką była również cena, którą ustalono na pięćset rubli, nie zostawiając pola do negocjacji. Były to dwie dobre ryskie pensje, czyli dość dużo. Rok później zadzwonił Janis z informacją, że Arvids zaprasza na kolację i po odbiór obrazu. Podczas kolacji poszli do pracowni i wtedy Arvids odsłonił obraz stojący na sztaludze. O piękniejszej pamiątce z Rygi trudno nawet marzyć. Obraz olejny o wymiarach 80 x 73 cm zrobił na wszystkich duże wrażenie.
Namalowany na płótnie, pozostawiony w oryginalnym, czarnym blejtramie, zatytułowany był Riga Jaunsaunies.
Jego treść stanowią motywy społeczno-historyczne na tle starej architektury miasta.
Historię Rygi tworzyli bowiem nie tylko rdzenni Łotysze. Ziemia Kurlandii była we władaniu
kilku państw, co wywarło wpływ na jej kulturę, architekturę i język. Obraz pokazuje akcenty
szwedzkie, rosyjskie, niemieckie i polskie. Statki cumujące przy starej przeprawie mają
bandery wielu krajów. W dolnej części obrazu znajdują się udane scenki rodzajowe:
przejeżdżający na koniu kupiec, przekupki i kupujące, z których jedna trzyma w ręku rybę.
Obok stoi mężczyzna – najprawdopodobniej, sądząc po stroju – duchowny. W dolnej części
obrazu dwaj chłopcy grają na skrzypcach i flecie. Na prawym skraju obrazu stoi czule
żegnająca się para. Pies, siedzący na brzegu, jest świadkiem toczących się wydarzeń. Żołnierz
strzeże przeprawy przez rzekę Dźwinę, prowadzącą do centrum Vecrigi, czyli Starego Miasta.
Na drugim brzegu widać mury Ryskiego Zamku, kościoła Świętego Ekaba (Jakuba), małego
kościółka katolickiego, katedry Domskiej z 1200 roku oraz wysoką wieżę kościoła Św. Piotra.
Obraz wiernie pokazuje zabudowę z przełomu XV i XVI wieku. Przez 40 lat władzę w Rydze
i Inflantach sprawowali Polacy – od 1580 do 1620 roku. W dolnym rogu obrazu widnieją
inicjały jego autora: AB. Arvids Bumanis.
Wojtek Wilczyński 
